Dead Name
Dead
Name
สิ่งที่กลุ่มคนข้ามเพศและกลุ่มเพศหลากหลายต้องเผชิญมาตลอด
นั่นคือการกระทำที่เป็นการดูหมิ่นและลดทอนศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
โดยมุ่งโจมตีเกี่ยวกับเรื่องเพศของเป้าหมาย (Misgender)
เพื่อให้เกิดความรู้สึกไม่สบายใจในตัวตนของตนเอง โดยส่วนใหญ่จะไม่ใช่การโจมตีแบบตรงๆแต่จะเป็นการพยายามมองข้ามหรือละเลยประเด็นเรื่องเพศและตัวตนของผู้ที่ตกเป็นเป้าหมาย
เช่น การปฏิบัติต่อคนอื่นไม่ตรงตามเพศสภาพ การกีดกันออกจากพื้นที่ที่จำกัดเพศ ส่วนมากมักจะเกิดกับกลุ่มคนข้ามเพศและเพศหลากหลาย
อันเนื่องจากระบบสองเพศที่เหนียวแน่นในสังคมไทยที่กำหนดให้ชายและหญิงเป็นเพศที่ปกติ
และกีดกันและตีตราเพศหลากหลายว่าเป็นของแปลกในสังคม ซึ่งการ misgender ที่พบเห็นได้บ่อยมากที่สุด
คือ การกระทำที่เรียกว่า ‘Deadnaming’
- Deadnaming
คืออะไร ทำไมถึงเป็นการ misgender
การเรียกชื่อของบุคคลคนอื่นด้วยชื่อที่คนนั้นไม่ใช้แล้ว (Deadnaming)
ทั้งโดยไม่ได้ตั้งใจ เพราะ ความไม่รู้ หรือไม่มีการตระหนักรู้ในประเด็นเรื่องสิทธิ
หรือโดยตั้งใจ เพื่อการก่อกวนและยั่วยุ (Trolling) และลดทอนคุณค่า แสดงถึงการไม่ยอมรับในตัวตนผู้อื่น
โดยส่วนมากแล้วมักจะเกิดกับกลุ่มคนข้ามเพศและกลุ่มเพศหลากหลาย รวมถึง Non-binary เนื่องจากการตั้งชื่อในไทยและทั่วโลกนั้น
มักจะมีการใช้คำที่สื่อถึงความเป็นเพศกำเนิดของบุคคลนั้นๆ เช่น เพศชาย
ก็จะมีชุดคำที่มีองค์ประกอบของความเป็นชาย เช่น เกียรติ ศักดิ์ ภพ อำนาจ
และเช่นเดียวกันในเพศหญิง เช่น งาม ณี แจ่ม เป็นต้น
ชื่อนั้นมีความสำคัญในการเป็นเครื่องบรรจุอัตลักษณ์และตัวตนของคนๆหนึ่ง
เพราะคนเราจะรู้จักกันด้วยชื่อเป็นอย่างแรก ดังนั้น
สำหรับกลุ่มคนที่มีความหลากหลายทางเพศหรือกลุ่มคนข้ามเพศ
ชื่อเดิมที่ถูกตั้งมาโดยผูกติดกับความเป็นเพศกำเนิดของตนนั้น
จึงสร้างความรู้สึกที่ไม่สบายใจและขัดแย้ง
เนื่องจากชื่อเดิมนั้นไม่ใช่สิ่งที่เป็นตัวตนอย่างแท้จริง
กลุ่มคนเหล่านี้ส่วนใหญ่จึงมักจะมีการเปลี่ยนชื่อของตนเพื่อให้เข้ากับตัวตนในปัจจุบัน
ซึ่งต้องเผชิญความท้าทายอย่างมาก
อันเนื่องจากการถูกตีตราหรือจดจำในฐานะของบุคคลเดิมผ่านการ deadnaming นี้เอง
- Deadnaming
สร้างผลกระทบอย่างไรบ้าง
Deadnaming คือการ misgender ที่ไม่ได้ส่งผลกระทบเพียงแค่ตัวบุคคลหรือกลุ่มคน
แต่ยังเป็นการสร้างผลเสียเป็นวงกว้างในสังคมอีกด้วย
เพราะนั่นคือการหนุนเสริมชุดความคิดที่สร้างความเป็นอื่นและกีดกันสภาวะการข้ามเพศและความหลากหลายทางเพศให้กลายเป็นสิ่งผิดปกติในสังคม
และนำไปสู่ความเชื่อผิดๆที่ว่าความหลากหลายดังกล่าวไม่มีอยู่จริง
ซึ่งนำไปสู่ปัญหาอีกมากมายที่กลุ่มคนข้ามเพศและเพศหลากหลายต้องเผชิญ โดยสิ่งที่ร้ายแรงที่สุด
คือ ความเชื่อดังกล่าวอาจสร้างความหวาดระแวงต่อกลุ่มคนข้ามเพศและเพศหลากหลาย
ว่าเป็นการแอบอ้างเพื่อจุดประสงค์ที่ไม่ดี
นำมาซึ่งการกีดกันกลุ่มคนดังกล่าวออกจากการใช้ชีวิตในสังคม เช่น
ในเมื่อการข้ามเพศเป็นสิ่งผิดปกติและไม่ควรมีอยู่ ดังนั้น
กลุ่มคนดังกล่าวก็ต้องกลับไปใช้พื้นที่ส่วนตัวตามเพศกำเนิดตัวเอง เป็นต้น
และปัญหาสำคัญที่สุดของการ Deadnaming
คือ มนุษย์ทุกคนล้วนมีสิทธิ์ที่จะกำหนดและตัดสินใจเกี่ยวกับความเป็นตัวเองในทุกมิติ
ตามหลักการสากลที่เรียกว่า Self-Determination
ซึ่งเป็นหลักการสำคัญในการยืนยันในสิทธิ์และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
ซึ่งการที่บุคคลมีความรู้สึกและดำเนินชีวิตในเพศที่ตนเองยอมรับนั้นก็ถือเป็นหนึ่งในสิทธิ์ที่พึงมีตามหลักการนี้ด้วยเช่นกัน
ดังนั้น การ deadnaming จึงขัดต่อหลักการดังกล่าวอย่างชัดเจน
เพราะเป็นการดูหมิ่นและเหยียดหยามสิทธิ์ในตนเอง และยังเป็นการนำความคิดที่ล้าหลังเข้ามากำหนดตัวตนของผู้อื่น
สร้างความรู้สึกไร้ตัวตนต่อผู้ถูกกระทำและลดทอนคุณค่าของคนคนนั้นลง
- แล้วเราจะหลีกเลี่ยงการ
deadnaming อย่างไร
แนวทางที่ดีที่สุดในการหลีกเลี่ยงการ deadnaming
คือการถามผู้อื่นถึงความสะดวกใจตรงๆ
เพื่อทราบถึงชื่อและคำสรรพนามที่คนคนนั้นต้องการและสบายใจที่จะใช้
ทั้งเพื่อสร้างบรรยากาศการสนทนาที่ดี และสร้างความเคารพซึ่งกันและกัน
เป็นการสร้างสังคมที่เคารพและให้เกียรติซึ่งกันและกัน
อีกปัจจัยที่สำคัญไม่แพ้กัน
นั่นก็คือการเลือกใช้คำที่มีความเป็นกลางทางเพศในกรณีที่อาจจะไม่สะดวกในการสอบถามหรือสำรวจความสะดวกใจได้
เช่น คำนำหน้านาม อาจจะเลือกใช้เป็นคำว่าคุณ
หรือคำใดๆที่ไม่ชี้เฉพาะและมีความเป็นกลางทางเพศอย่างนายหรือนาง
หรืออาจเลือกไม่ใช้คำนำหน้านามก็ได้
"What's in a [Dead] Name?": Title VII Protections against Misgendering and Deadnaming of Gender Diverse Individuals
https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/ufpp33&div=24&id=&page=
https://ufjlpp.org/wp-content/uploads/2024/02/OConnell-Text.pdf
Misgendering:
What it is and why it matters
https://www.health.harvard.edu/blog/misgendering-what-it-is-and-why-it-matters-202107232553
A Minority
Stress Perspective on Transgender Individuals’ Experiences With Misgendering
https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fsah0000070
A transgender person's deadname is nobody's business. Not even a reporter's.
ผลของกลุ่มการปรึกษาเชิงจิตวิทยาเพื่อยืนยันความเป็นตัวตนของชายรักชายต่อความรู้สึกด้อยค่า จากการรักเพศเดียวกันของชายรักชาย
http://cuir.chula.ac.th/dspace/bitstream/123456789/42628/1/5378329138.pdf
The Role of Name Choice in the Construction of Transgender Identities
https://ojs.lib.uwo.ca/index.php/wpl_clw/article/view/834
https://ojs.lib.uwo.ca/index.php/wpl_clw/article/view/834/519
ผู้เขียน: นรเศรษฐ์ พัฒนางกูร