ทรานส์ถือเป็นความหลากหลายทางเพศหรือไม่
ทรานส์ถือเป็นความหลากหลายทางเพศหรือไม่
ด้วยองค์ความรู้ในปัจจุบัน
หลายคนจึงสามารถมองเห็นความหลากหลายทางเพศได้กว้างและลึกขึ้น ซึ่งก้าวข้ามคำว่ากะเทย
เกย์ ทอมไปไกล การตระหนักรู้ทั้งในเรื่องเพศสภาพ, เพศวิถี และการออกนอกกรอบสองเพศ ซึ่งเป็นสิ่งที่น่ายินดีเป็นอย่างยิ่ง
สิ่งเหล่านี้นำมาซึ่งการทำความเข้าใจซึ่งกันและกันของผู้คนในสังคม ทั้งนี้
ในบางแง่มุมเองนั้นก็ยังคงมีความเข้าใจผิดและคลุมเครืออยู่บ้าง
ซึ่งหนึ่งในประเด็นที่อาจจะไม่ค่อยพบเห็นในวงถกเถียงทั่วไป
แต่สำคัญยิ่งต่อความเข้าใจในเรื่องเพศคือ “คนข้ามเพศเป็นผู้มีความหลากหลายทางเพศหรือไม่”
ด้วยในบริบทปัจจุบันที่ความเท่าเทียมและสิทธิมนุษยชนถูกยกความสำคัญขึ้น
ความหลากหลายทางเพศจึงกลายมาเป็นประเด็นที่สังคมให้ความสำคัญ ซึ่งอักษรย่ออย่าง LGBT
ที่เริ่มขับเคลื่อนโดยกลุ่มเลสเบี้ยน (L) เกย์ (G) ไบเซ็กชวล (B) และทรานส์เจนเดอร์ (T) กลายมาเป็นภาพจำหลักเมื่อพูดถึงความหลากหลายทางเพศและเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้ผู้คนสนใจในเรื่องเพศที่ไม่อยู่ในระบบสองเพศ
ทั้งนี้ บางวงสนทนาก็ได้เกิดการถกเถียงขึ้น
ซึ่งมาจากคนข้ามเพศหรือทรานส์เจนเดอร์นั้นคือการนิยามตนว่าเป็นการข้ามไปยังเพศ“ตรงข้าม”
นั่นอาจแปลว่าคนข้ามเพศเป็นคนที่ยืนยันตนตามระบบสองเพศหรือไม่
ก่อนอื่น
ต้องทำความเข้าใจคำว่า “ความหลากหลายทางเพศ” หรือ “Gender
diversity” เสียก่อน
ซึ่งคำดังกล่าวหมายถึงการที่เพศมีความหลากหลายออกไปมากกว่ากรอบระบบสองเพศที่สังคมเข้าใจ
ซึ่งขึ้นตรงกับความรู้สึกและการรับรู้ของบุคคลนั้นโดยตรง อันเป็นที่มาของคำเรียกเพศที่เกิดขึ้นใหม่
เช่น Non-binary กลุ่มคนที่ไม่รู้สึกว่าตนเองเป็นเพศที่อยู่ในกรอบสองเพศ
หรือ Genderqueer ที่นิยามตนว่าเป็นเพศอะไรก็ได้ทั้งในและนอกกรอบเพศ
อีกทั้งยังมีนัยถึงความเท่าเทียมกันโดยไม่สนใจว่าคนคนหนึ่งจะมีเพศอะไร
และอีกคำหนึ่งที่คล้ายกันคือคำว่า “เพศหลากหลาย”
ซึ่งเป็นคำที่ใช้เรียกถึงเพศภาวะหรือกลุ่มคนที่มีเพศ “อื่นๆ”
หรือมีการแสดงออกทางเพศที่ไม่ตรงกับบรรทัดฐานทางเพศตามระบบสองเพศ
ทั้งสองคำนี้มีความหมายใกล้เคียงเกือบจะเป็นคำเดียวกัน
จะมีเพียงความต่างเล็กน้อยเท่านั้น คือ ความหลากหลายทางเพศ
จะสื่อถึงสภาวะความหลากหลายที่มีอยู่ในสังคมวงกว้าง ส่วนคำว่า เพศหลากหลาย
จะเจาะจงกลุ่มคนที่มีเพศไม่ตรงกับชายหญิงเสียมากกว่า
ซึ่งการข้ามเพศนั้นดูจะไม่เกี่ยวข้องกับความหลากหลายเลย
เพราะการต่อสู้ของคนที่ข้ามเพศในช่วงเวลาที่ผ่านมานั้นมักจะเป็นการยืนยันถึงความเป็นชายหรือหญิงของตน
แต่จริงๆแล้วการข้ามเพศนั้นก็ถือเป็นหนึ่งในความหลากหลายทางเพศเช่นกัน
เพราะระบบสองเพศนั้นยอมรับแค่ชายและหญิงที่ตรงตามเพศกำเนิดเท่านั้น และหากเรามองการข้ามเพศเป็นเพียงการเปลี่ยนผ่านไปยังเพศตรงข้าม
ก็ยิ่งเป็นการส่งเสริมระบบสองเพศให้ฝังรากลึกยิ่งขึ้น
และลดทอนความชอบธรรมในการต่อสู้ของขบวนการความหลากหลายทางเพศอื่นๆ ซึ่งปัจจุบันได้รับความยากลำบากจากทั้งพื้นที่ทางสังคมที่ส่วนมากยังคงกีดกันและปฏิเสธ
หรือในทางกฎหมายที่ยังคงรับรองเพียงแค่สิทธิ์ของชายหญิงตรงเพศ
ซึ่งคนข้ามเพศเองก็ได้รับผลกระทบเหล่านี้เช่นกัน ดังนั้น
การโอบรับคนข้ามเพศเป็นความหลากหลายนั้นจะเป็นการทลายกรอบนี้ลง
รวมถึงการเคลื่อนไหวในนามของความหลากหลายยังเป็นการส่งเสริมให้แนวคิดที่เปิดรับความหลาหลายแข็งแกร่งยิ่งขึ้น
ทำให้สิทธิ์และความเสมอภาพไม่จบอยู่เพียงชายและหญิง
อ้างอิง
Frequently Asked Questions about Transgender People. (ไม่ปรากฏวันที่). สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2567
จาก https://transequality.org/issues/resources/frequently-asked-questions-about-transgender-people
โครงการกลไกเฝ้าระวังสื่อในการนำเสนอประเด็นความหลากหลายทางเพศ
4
ภาค และ มูลนิธิเครือข่ายเพื่อนกะเทยเพื่อสิทธิมนุษยชน. (2563). คู่มือการปฏิบัติงานสื่อในการนำเสนอประเด็นความหลากหลายทางเพศ.
บริษัท ภาพพิมพ์ จำกัด.
กฤตยา อาชวนิจกุล. (2554). เพศวิถีที่กำลังเปลี่ยนแปลงไปในสังคมไทย.
ใน สุรีย์พร พันพึ่ง1 และ มาลี สันภูวรรณ์2 (บ.ก.),
ประชากรและสังคม 2554 (น. 43-66). สำนักพิมพ์ประชากรและสังคม.
GENDERS & SEXUALITIES. (ไม่ปรากฏวันที่).
สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2567 จาก https://thepbhscloset.weebly.com/genders--sexualities.html
บุษกร สุริยสาร. (2557). อัตลักษณ์และวิถีทางเพศในประเทศไทย.
สำนักงานแรงงานระหว่างประเทศ.
ผู้เขียน: นรเศรษฐ์ พัฒนางกูร